بررسی تغییرات هماتولوژیک خون شترهای یک کوهانه استان بوشهر در تابستان و زمستان ۱۳۹۰

مقدمه و هدف: هدف از انجام این پژوهش بدست آوردن میزان طبیعی تعداد گلبول های قرمز و سفید، غلظت هموگلوبین، میزان هماتوکریت، حجم متوسط هموگلوبین درگلبول قرمز، شمارش افتراقی گلبول های سفید و تعیین تعداد مطلق انواع گلبول های سفید در خون شترهای یک کوهانه استان بوشهر (منطقه تنگستان) و مقایسه ی آن طی دو ماه مرداد (گرم و مرطوب) و بهمن (سرد و بارانی) بوده است. مواد و روش کار: برای انجام این پژوهش تعداد 68 شتر یک کوهانه بصورت تصادفی از یک فارم واقع در شهرستان تنگستان (نگهداری تحت شرایط یکسان) انتخاب گردیدند و پس از معاینه بالینی توسط دکتر فارم وتائید سلامت ظاهری، آنها را به 4 گروه (17±4) تقسیم کردیم. جهت حذف دو متغییر تاثیرگذار جنس و سن، شترها را به دو جنس (نر و ماده) و هر جنس را به دو گروه سنی (زیر 5 سال و بالای 5 سال) تقسیم و هر گروه را جداگانه از لحاظ میزان تغییرات فاکتورهای هماتولوژیکی، طی دو فصل گرم و سرد مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم. نمونه ها از ورید وداج در ماههای مرداد و بهمن 1390 اخذ گردیدند؛ روش های مورد استفاده در این پژوهش برای اندازه گیری پارامترهای هماتولوژیکی عبارتند از: شمارش دستی گلبول های سفید و قرمز، تعیین غلظت هموگلوبین به روش سیانومت هموگلوبین، اندازه گیری هماتوکریت به روش میکروهماتوکریت. نتایج و بحث: بیشترین تغییرات دربین فاکتورهای هماتولوژیکبه ثبت رسیده به ترتیب زیر شناسایی شدند: درصد ائوزینوفیل و تعدادمطلق ائوزینوفیل در هر 4 گروه مورد مطالعه به طور معناداری افزایش را در بهمن ماه نشان میدادند، چنانچه کمترین میزان ائوزینوفیل را در گروه نرهای بالای 5 سال،تعداد مطلق ائوزینوفیل:  µl/1000× 0.07±0.02 و درصدائوزینوفیل: 0.54±0.07، در ماه مرداد داشتیم و به طور جالب انگیزی بیشترین میزان را در بین تمام گروه ها باز هم در نمونه خون بهمن ماه همین گروه، به ترتیب µl/1000× 0.66±0.1 و 2.25±0.37 به ثبت رسید. همچنین تعداد گلبول های سفید در هر دو گروه جنس ماده و در یک گروه از جنس نر (زیر 5 سال) در ماه بهمن افزایش معناداری با آنچه در ماه مرداد به ثبت رسیده بود نشان داد (سطح معناداری p≤0.05 در نظر گرفته شد). نتیجه گیری: با لحاظ نمودن این نکته که میزان گلبول های سفید و ائوزینوفیل های شتر یک کوهانه تغییرات قابل توجهی را از مرداد تا بهمن همان سال نشان دادند؛ نویسندگان برنیاز به مانیتورینگ گسترده تر این دو فاکتور و تعیین میزان همبستگی این دو فاکتور با تغییرات اقلیمی، سنی و سایر متغییرهای اثر گذار مثل آلودگی های انگلی زمستانه ،واکنش های آلرژیک فصلی و... بر پایه یک پژوهش شخص-زمان در مطالعات بعدی تاکید دارند.